Грамадства хварэе – салідарнасць нізкая

Цэнтр еўрапейскай трансфармацыі і Беларускі інстытут стратэгічных даследаванняў прэзентавалі 29 верасня ў Мінску вынікі сацыялагічнага даследавання "Патэнцыял салідарнасці ў беларускім грамадстве".

Эмпірычнай базай даследавання стала агульнанацыянальнае апытанне, праведзенае ў траўні-чэрвені 2015 года. Лабараторыяй Novak па спецыяльнай методыцы было апытана больш за 1000 рэспандэнтаў.

Якія асаблівасці даверу сацыяльным інстытутам і супольнасцям у Беларусі? Ці ўплываюць структура сацыяльных ідэнтыфікацый і давер сацыяльным інстытутам на ўдзел у салідарных дзеяннях? Якія каштоўнасці, падзеі, паняцці аб'ядноўваюць, а якія падзяляюць беларускіх грамадзян? Ці можна выявіць у структуры грамадства групы, аб'яднаныя нейкімі агульнымі каштоўнасцямі і ўяўленнямі? Наколькі група, якую прынята называць «арганізаваным грамадзянскай супольнасцю», адрозніваецца па патэнцыялу салідарнасці ад грамадства ў цэлым? На гэтыя пытанні паспрабавалі даць адказ даследчыкі Таццяна Вадалажская, Алена Арцёменка і Андрэй Ягораў. У якасці вядучай прэзентацыі выступала Аксана Шэлест.

Даследчыкі паспрабавалі ацаніць узровень патэнцыялу грамадска-палітычнай салідарнасці ў беларускім грамадстве і прыйшлі да высновы, што ён вельмі нізкі.

Сярод тэзісаў прэзентацыі можна адзначыць такія:

• Людзі ў выпадку парушэння сваіх правоў у большасці сваёй не давяраюць ні дзяржаўным, ні недзяржаўным інстытутам. Выснову: на сённяшні дзень як дзяржаўныя, так і грамадскія інстытуты не выконваюць сваю функцыю.
• У грамадстве назіраецца нізкі ўзровень гарызантальнага і вертыкальнага даверу. Частата звароты да розных інстытутах невысокая.
• Давер, якое назіраецца, пераважна размяркоўваецца ў групе "сям'я і блізкія сябры". У іншых групавых тоеснасцях патэнцыял салідарнасці вельмі нізкі.

У мінулым годзе ЦЕТ і BISS даследавалі патэнцыял салідарнасці грамадзянскай супольнасці. Як стала цяпер зразумела, салідарнасць у беларускім грамадстве ў параўнанні з "трэцім сектарам" аказалася яшчэ меншай, што, на думку Андрэя Ягорава, сведчыць аб сацыяльных хваробах, якія перажывае грамадства. Сярод іх – патэрналізм, арыентацыя на ўладу, якая вырашыць за нас праблемы, непрыманне рашэнняў праблемных пытанняў праз публічныя грамадскія інстытуты, спецыяльна для гэтага прызначаныя, выкарыстанне асабістых сувязяў, што спараджае карупцыю і гэтак далей.

Алена Арцёменка

Таццяна Вадалажская